Post w Wigilię: czy można jeść mięso?

Czy w Wigilię obowiązuje post? Czy należy powstrzymać od spożywania mięsa? A jeśli tak, to kogo to dotyczy? Te pytania pojawiają się każdego roku w połowie grudnia. Sprawdziliśmy i wyjaśniamy. 

Post - dobrowolne powstrzymywanie się od spożywania niektórych pokarmów, szczególnie mięsnych, przez określony czas - występuje w wielu religiach świata. Dla jednych jest to zgodne z praktyką religijną, która postrzega ciało i ducha jako jedność. Zatem dyscyplina duchowa rozszerzona jest również na ciało. Dla innych to jedynie przejaw powierzchownej wiary. Bowiem bez zrozumienia sensu postu, jako specyficznego oczyszczenia ciała z określonych powodów religijnych, nie ma to głębszego znaczenia.

Od ponad 2 tysięcy lat w chrześcijaństwie obowiązywał ponad trzytygodniowy okres postu jakościowego poprzedzający Święto Bożego Narodzenia. Post jakościowy oznaczał powstrzymywanie się od jedzenia mięsa oraz wywarów oraz przetworów z niego. Jednak były istotne różnice między kościołami prawosławnym, katolickimi i protestanckim.

Zgodnie z Prawem Kanonicznym z 1918 roku w wigilię Bożego Narodzenia katolików obowiązywał post ścisły, łączący w sobie post jakościowy i ilościowy. Zatem w Wigilię można było zjeść tylko jeden postny posiłek do syta. Był to posiłek bezmięsny. Najczęściej wieczerza. Stąd w tradycji polskiej wigilijny posiłek spożywany jest wieczorem, a stół zastawiony jest mnóstwem doskonałych potraw z darów lasu, pola i wody.

Ten rodzaj postu, głęboko zakorzeniony w zbiorowej świadomości, obowiązywał do 1983 roku, gdy złagodzono jego zasady. Obecnie kościół katolicki nie zabrania, a jedynie zachęca do powstrzymania się od jedzenia mięsa w ten szczególny dzień. 

„Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje w Środę Popielcową oraz piątki całego roku z wyjątkiem uroczystości (zob. KPK 1251). Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli czternasty rok życia. Zachęca się do zachowania wstrzemięźliwości także w Wigilię Narodzenia Pańskiego.” – czytamy w Uchwale nr 15/364/2014 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatwierdzenia IV przykazania kościelnego i promulgacji jednolitego tekstu przykazań kościelnych po ich nowelizacji wraz z wykładnią.

W świetle tej uchwały jedzenie mięsa w Wigilię nie jest grzechem. 

Obecnie w prawosławiu ścisły post obowiązuje tylko do wieczornego posiłku. W kościołach protestanckich nie ma szczególnych uregulowań.