Polskie kuchnie regionalne

Kluski scykane to góralska wersja szarych klusek, nazywanych również przecierakami lub żelaziakami. To smaczne kluski z dodatkiem surowych tartych ziemniaków, które "scyka" się do garnka z płaskiego talerza lub deski. Najlepiej smakują po góralsku - z bryndzą i skwarkami.

Szpajza to rodzaj tradycyjnego deseru z utartych jaj i cukru, bardzo popularnego niegdyś w kuchni śląskiej. To właściwie nic innego jak kogiel-mogiel, tyle że stężały, dzięki dodatkowi żelatyny. Szpajzę można urozmaicić dodając do ubitych białek dodatki - sok lub skórkę z cytryny, kakao, sok malinowy. Dzięki nim uzyskujemy nie tylko różnorodność smaków, ale również kolorów.

Golas lubelski, pod tą zabawną nazwą kryje się syta zapiekanka z kaszy gryczanej, twarogu i ziemniaków. To jarskie danie kuchni wiejskiej dzisiaj na nowo stało się popularne. Dlaczego? Bo golas to same zdrowe składniki. Ważne by w naszej codziennej diecie pojawiło się więcej dań bezmięsnych, takich jak golas. 

Kreple to inaczej pączki. Jest to nazwa staropolska, stosowana dotychczas w gwarze śląskiej. Kiedy większość Polaków w tłusty czwartek zajada się pączkami, Ślązacy smażą kreple. W niektórych regionach polski nazwa kreple funkcjonuje jako określenie faworków. Ot i cała tajemnica :)

Klopsy w sosie kaparowym to klasyczny przepis słynnej kuchnie królewieckiej. Tradycyjnie podawane z gotowanymi ziemniakami i marynowanymi buraczkami. Popularne w Królewcu pulpety w białym sosie z kaparami doczekały się wielu publikacji. Oto przepis ze starej książki kucharskiej wyszukany specjalnie dla Was. 

Smażony ser gliwiony, czyli spleśniały, to sprawdzony przepis na potwaróg. Potwarogami nazywamy wszystkie przetwory twarogu. Gdy zaczniecie produkować twarogi, zobaczycie, że zacznie wam przyrastać ilość twarogu niedojedzonego, zapomnianego i tracącego na wartości. Żeby uniknąć takiej sytuacji, warto część twarogowego urobku przeznaczyć na potwaróg. Jednym z najsmaczniejszych jest smażony ser gliwiony. Specjał z Wielkopolski i Śląska. 

Możecie je poznać, wybierając produkty oznaczone logo Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze.

Gramatka to staropolska polewka, której obowiązkowym składnikiem jest jasne piwo. Dawniej często była podawana na śniadanie. Warto ją sobie przypomnieć ze względu na bardzo ciekawe połączeni smaków.

Treściwa kartoflanka podkręcona chrzanem i majerankiem to pomysł na rozgrzewającą, smaczną zupę, idealną na chłodne dni.

Co roku na początku listopada w ramach poszukiwań tematów łagodniejszych niż relacje z dojazdów na cmentarze, jesteśmy epatowani obrazami radosnych uczt rozgrywających się na cmentarzach Ameryki Południowej oraz raczeni opowieściami o „dziwnych i odmiennych” obyczajach. No cóż, wcale nie jesteśmy tacy „inni”, jakby się nam zdawało, to raczej pamięć ludzka jest krótka. Parafrazując ewangeliczną przypowieść, śmiem twierdzić, że łatwiej jest dostrzec okruszek na drugim kontynencie, niźli bochenek we własnym oku...

Czytaj dalej fragment książki Adrianna Stawskiej-Ostaszewskiej „Dzieje łakomstwa”, Wydawnictwo Harde, Warszawa 2019.